Böbreklerde protein kaçağının olması, tıp literatüründe proteinüri veya mikroalbuminüri olarak adlandırılır. Bu durum, idrar örneklerinde protein miktarının normal düzeylerin üstünde olması anlamına gelir. Protein miktarının belirlenmesi amacıyla idrar analizi yapılmalı ve belirli maddelerin analizi gerçekleştirilmelidir. Normal şartlarda, idrardaki protein oranı oldukça düşük seviyelerde olmalıdır. 24 saatlik idrar örneğinde 1-14 mg/dL oranında protein bulunabilir. Bu değerlerin üstünde protein tespit edilirse, bu patolojik bir durum olarak kabul edilir. Sabah ilk idrar örneğinde protein analizi yapılmalıdır. Sağlıklı bir bireyde idrarla atılan protein miktarı yaklaşık olarak 10-15 mg kadar albümin içerir. Bu proteinin çoğunluğu, çeşitli plazma proteinleri ve renal hücrelerden orijin alan glikoproteinlerden oluşur. Ateşli hastalıklar, yoğun egzersiz veya ciddi dehidrasyon gibi durumlar, böbrek hastalığı olmayan kişilerde de proteinüriye neden olabilir.

Böbrekte protein kaçağına neden olan etkenler arasında böbrek enfeksiyonları, nefrit, diyabet, hamilelik toksemisi, ciddi anemi ve şok, konjestif kalp yetmezliği, hatalı kan transfüzyonu, renal ven trombozu, bazı karaciğer hastalıkları, prostat, üreter ve üretra taşları gibi sorunlar yer alır. Hastalarda sık sık idrara çıkma, idrarın rengi, kokusu ve miktarı değerlendirilmelidir. Ayrıca yüksek kan basıncı, kemik ağrıları, soluk ağrısı, idrarda protein bulunması, konsantrasyon düşüklüğü, iştahsızlık, kandaki kreatin ve üre düzeylerine de bakılmalıdır. Böbrekte protein kaçağı genellikle erken dönemde belirti vermediğinden, tedavi edilmesi amacıyla bu belirtilere dikkat edilmelidir. Böbrekte protein kaçağının tedavisi için kanda ve idrarda böbrekle ilgili değerlere de bakılmalıdır. Bu önlem, böbrekte protein kaçağının erken teşhis edilmesini ve tedavi edilmesini sağlar. Bu sayede böbrek yetmezliğine kadar ilerleyebilecek süreçler engellenmiş olabilir.

İdrar analizi sırasında protein tespit edilirse, ek tetkikler de yapılabilir. Tedavide öncelikle kan şekeri kontrol altına alınmalıdır, çünkü yüksek kan şekeri damarları bozabilir. Kanda bulunan fosfat ve oksalat kristalleri idrarda sık sık doymuş halde bulunabilir. Bu durumda idrar bu kristalleri eritemez ve tıkanıklıklar meydana gelir. Bu tür durumlar ve yüksek kan basıncı böbreklere baskı yapar ve böbrekte yapısal sorunlar oluşur. Bu nedenle, bazı önlemler alınmalıdır. Hasta kişi için doktor kontrolünde uygun bir diyet planı hazırlanır. Bu sayede sıvı ve elektrolit dengesi sağlanabilir. Eğer kansızlık varsa, bunun için de tedavi uygulanır. İleri aşamalarda hastalara diyaliz ve böbrek nakli gerekebilir.

İdrarda protein çıkması kendi başına bir hastalık değildir, altta yatan farklı bir rahatsızlığın belirtisidir. Dolayısıyla tedavi, tamamen altta yatan nedeni ortadan kaldırmaya yönelik olmalıdır. Eğer durum böbrek hastalığından kaynaklanıyorsa, uygun tedavi yöntemleri uygulanmalıdır. Hafif vakalar genellikle tedavi gerektirmez. Tedavide, ilk olarak kan şekeri kontrol altına alınmalıdır çünkü yüksek kan şekeri damarları yıpratır. Hastaya doktor kontrolünde uygun bir diyet planı hazırlanmalı ve sıvı ile elektrolit dengesi sağlanmalıdır. Eğer hastada kansızlık varsa, bunun için de tedavi uygulanmalıdır. Durumun ilerlemesi halinde hastalara diyaliz ve böbrek nakli gerekebilir.

Yüksek kan basıncı ve şeker hastalarına yazılan reçeteli ilaçlar iki grupta toplanabilir:

Böbrekte protein kaçağı tedavisi için öncelikle yüksek kan basıncı ve şeker hastaları, böbreklerinde meydana gelebilecek hasardan korunmak amacıyla düzenli kontrole gitmeli ve tedavi olmalıdırlar. Bu şekilde, böbrek fonksiyonları korunabilir ve ilerleyen dönemlerde daha ciddi komplikasyonların önüne geçilebilir.