Sosyal fobi, diğer adıyla sosyal anksiyete bozukluğu, bireylerin sosyal ortamlarda aşırı korku ve endişe yaşadığı bir anksiyete bozukluğudur. Bu rahatsızlık, başkaları tarafından yargılanma, eleştirilme ve gözlemlenme korkusundan kaynaklanır. Sosyal fobisi olan kişiler, hata yaparak başkalarının karşısında utanç duyacakları ya da rezil olacakları korkusunu taşırlar. Bu korku, sosyal beceri eksikliğinden veya başkalarının önünde yaşanacak bir deneyimle daha da kötüleşebilir ve anksiyete atağına dönüşebilir. Sonuç olarak, kişi bazı sosyal durumlara aşırı sıkıntı içinde katlanır ya da tamamen kaçınır. Sosyal fobisi olan bireyler, gerçekleşmemiş olaylar nedeniyle günlerce, haftalarca hatta aylarca korku içerisinde yaşayabilirler. Çoğu sosyal fobi hastası, korkularının yersiz olduğunun farkında olmasına rağmen bunun üstesinden gelemezler. Sosyal durumlar ve başkalarının olumsuz fikirleri hakkında yanlış inanışlara sahip olurlar. Sosyal fobi tedavi edilmezse bireyin okul, iş, sosyal aktiviteler ve bütün ilişkiler dahil olmak üzere günlük rutini bozulabilir. Örneğin, topluluk karşısında konuşma gibi belirli durumlardan korkarlar. Ancak, bu korkular tek bir durumla sınırlı değildir; pek çok sosyal durumdan rahatsızlık duyarlar.

Sosyal fobi, doğru tedavi ile tamamen iyileşmesi mümkün olan bir rahatsızlıktır. En etkili tedavi yöntemlerinden biri bilişsel-davranışçı terapidir. İlaç tedavisi de belirtilerin azalmasına neden olarak bilişsel-davranışçı terapinin daha etkili hale gelmesini sağlayabilir.

Bilişsel-davranışçı terapinin amacı, bireylerin düşüncelerini daha mantıklı ve gerçekçi bir şekilde yönlendirmek ve sosyal fobiye neden olan durumlardan kaçınmalarını engellemektir. Bu terapi, bireyin sosyal fobi belirtilerini tetikleyen durumlara karşı farklı tepkiler vermesini öğretir. Terapi, sistematik duyarsızlaştırma veya korkulan duruma gerçek hayatta maruz kalmayı içerir. Sistematik duyarsızlaştırma yönteminde, kişi, korkutucu durumu hayal ederek ve korkularıyla güvenli bir ortamda başa çıkmayı öğrenir (örneğin, terapistin ofisi). Gerçek yaşamda maruz kalma yönteminde ise, terapistin desteğiyle birey, aşamalı bir şekilde kendisi için korkutucu olan durumlarla karşı karşıya gelir.

Bazı sakinleştiriciler, antidepresanlar (benzodiazepinler) ve beta-blokerler, belirli sosyal fobi belirtilerini hafifletmek amacıyla kullanılabilir. Sosyal becerilerin ve özsaygının geliştirilmesi için nefes egzersizleri ve danışmanlık gibi rahatlama teknikleri de sosyal fobi tedavisinde yardımcı olabilir.

Sosyal fobi tedavisinde aile ve arkadaş desteği de büyük önem taşır. Bireyin yakın çevresi, onun tedavi sürecine olumlu katkıda bulunabilir. Ayrıca, grup terapileri de sosyal fobi tedavisinde etkili bir yöntem olabilir. Grup terapileri, bireylerin benzer sorunları yaşayan diğer kişilerle etkileşimde bulunarak sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.

Sosyal fobi tedavisinde erken teşhis ve müdahale, tedavi sürecinin başarısını artırabilir. Dolayısıyla, sosyal fobi belirtileri gösteren bireylerin uzman bir psikolog veya psikiyatriste başvurması önemlidir.

Sonuç olarak, sosyal fobi, doğru tedavi yöntemleri ve destekle başarılı bir şekilde yönetilebilir ve bireylerin yaşam kalitesi önemli ölçüde artırılabilir.