Sjögren sendromu, bağışıklık sisteminde meydana gelen kronik bir bozukluktur. Bu sendrom, vücudun özellikle gözyaşı bezleri, tükürük bezleri ve akyuvarlara saldırarak, bu bezlerin ürettiği sıvı miktarını azaltır. Bu durum, gözlerde ve ağızda kuruluğa neden olur. Bazen de vajinanın nemli kalmasını sağlayan bezlere zarar vererek vajinal kuruluğa yol açar. Bunun dışında, eklemlerde sertleşme ve ağrı ile kaslarda şiddetli ağrılara neden olabilir. Sjögren sendromu otoimmün bir hastalık olduğundan, sağlıklı hücre ve dokuların vücudun kendi bağışıklık sistemi tarafından saldırıya uğramasına neden olur. Normalde bağışıklık sistemi, vücuda giren zararlılara karşı koruma sağlar. Ancak otoimmün hastalıklarda, bağışıklık sistemi anormal antikorlar üreterek sağlıklı hücreleri patojenmiş gibi tanır ve saldırır.

Sjögren sendromu iki şekilde sınıflandırılır: birincil ve ikincil Sjögren sendromları.

Yani, ikincil Sjögren sendromu başka hastalıkların tetiklemesiyle meydana gelir. Sjögren sendromu her yaştan insanda görülebilir, ancak genellikle kırk yaş üstü bireylerde daha yaygındır. Bu sendromdan etkilenen kişilerin çoğunluğunu kadınlar oluşturur. Hastalığın belirtileri genellikle belli bir zaman içinde azalmaya başlar. Sjögren sendromunun belirtileri genellikle hasta ve çevresi tarafından değil, doktor tarafından anlaşılabilir. Bu nedenle, vücudunuzda oluşan belirtilerin doktor tarafından muayene edilmesi gerekmektedir. Bu sendromun en yaygın belirtileri göz ve ağız kuruluğudur. Bunun dışında, diğer belirtiler de olabilmektedir. Sjögren sendromu olan hastalarda ağız kuruluğundan kaynaklı olarak diş çürümesi, dilde yarıklar, yutkunma sorunları, konuşma güçlüğü, tükürük bezi şişliği ve mantar enfeksiyonu gibi belirtiler gözlemlenirken, gözlerde ise; gözde bir şey varmış gibi hissetme, yorgun ve bitkin hissetme, kaşınma, batma, ışığa karşı hassasiyet, göz kapaklarında tahriş, şişme ve akıntı gibi belirtiler görülmektedir.

Sjögren sendromu, kişilerin otoimmün bir şekilde ilerleyen yapısıyla, içerideki koruyucu mekanizmanın işlevini bozarak sağlıklı hücrelere saldırmasıyla karakterizedir. Bu durum, ıslak olması gereken ağız, göz ve vajinal bölgelerde kuruluk meydana getirir. Bu üç organ dışında, böbrekler, tiroit bezleri, eklemler ve akciğerler üzerinde de birçok olumsuz etkiye neden olabilir. Hastalığın tanısının hekim tarafından konulması ile hastaya uygulanacak tedavinin belirlenmesi gerekmektedir. Öncelikle Sjögren sendromunun birincil mi, ikincil mi olduğunun belirlenmesi çok önemlidir. Böylelikle tedavi yöntemi buna göre yönlendirilebilir.

Hastalığın görüldüğü bölgelerde, özellikle gözyaşı bezlerinde düzelmeler sağlamak için yapay gözyaşı kullanılmaktadır. Bu yöntem genellikle göz kuruluklarında etkili bir çözümdür ve reçetesiz olarak temin edilebilir. Eğer gözlerde çok şiddetli bir tahriş söz konusu ise, doktor tarafından kısa süreli olarak kortikosteroid içerikli göz damlaları reçete ile kullanılabilir. Bu ilaçlar, uzun süre kullanıldığında Cushing sendromu gibi ciddi yan etkilere neden olabileceğinden, sadece doktor gözetiminde kullanılmalıdır. Bunun dışında, gözler için sıvı hazneli gözlükler de kullanılabilir. Bu gözlükler, gözlerin nemli kalmasına yardımcı olur ve dışarıdan gelen toz gibi etkenlere karşı koruma sağlar. Bir diğer tedavi yöntemi ise ameliyattır. Gözyaşı kanallarının küçük parçacıklarla tıkanması ile gözyaşı kanalları kapanır. Bu yöntem, gözyaşlarının gözde daha uzun süre kalmasını sağlayarak gözlerin kurumasını yavaşlatır. Bu yöntem genellikle diğer tedavi yöntemleri işe yaramadığında kullanılır.

Ağız kuruluğunu azaltmak için daha fazla sıvı tüketimi, buz küpü emilimi, ağız çalkalama, sigara içmeyi bırakma, ağız hijyen temizliği ve şekersiz sakız çiğneme gibi yöntemler etkili olabilir. Ayrıca, ağız içerisindeki tükürük bezlerinin çalışmasını artırıcı jel, pastil veya sakız gibi ürünler kullanılmalıdır. Bunun dışında, tıbbi ilaçlar da kullanılabilir.

Bu ilaçlar, göz ve ağız kuruluğunun tedavisinde kullanılır.

KY jeller gibi kayganlaştırıcılar etkili bir yöntemdir. Ayrıca, hormon replasman tedavisi (HRT) ve östrojen kremleri de kullanılabilir. Kas ve eklem ağrılarında ise antienflamatuvar ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar genellikle doktor tarafından reçete edilir. Gereken durumlarda, çok güçlü bir ilaç olan NSAID (Non-steroidal Anti-inflammatory Drugs) da reçete ile hastaya verilebilir. Sağlıkla kalın.