Alzheimer hastalığı, genellikle 60 yaşından sonra ortaya çıkan ve bunamanın en yaygın nedenlerinden biri olan ilerleyici bir nörodejeneratif hastalıktır. Tüm bunama ile seyreden hastalıkların %50 ile %80'ini Alzheimer hastalığı oluşturmaktadır. Yaş ilerledikçe Alzheimer hastalığına yakalanma olasılığı artmaktadır. 60 yaşından sonra her 10 yılda bir, bu hastalığa yakalanma olasılığı iki katına çıkar. Ülkemizde giderek yaşlanan nüfus nedeniyle gelecek yıllarda Alzheimer hastalarının sayısında ciddi bir artış beklenmektedir.

Alzheimer tanısını koymadan önce, bunama tanısının doğrulanması gerekmektedir. Bir kişiye bunama tanısı koyabilmek için hafıza kaybının yanı sıra aşağıda belirtilen birkaç bilişsel işlev kaybının nesnel olarak tespit edilmesi gerekir. Bu da ancak laboratuvar testleri ve klinik değerlendirmeler ile mümkün olmaktadır:

Bunama tanısının konulmasının ardından, Alzheimer hastalığının kriterlerine uyup uymadığı değerlendirilir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, bunamaya neden olabilecek başka bir rahatsızlığın olup olmadığının araştırılmasıdır. Eğer başka bir rahatsızlık bulunmazsa Alzheimer hastalığı tanısı konulabilir. Ancak, Alzheimer hastalığının kesin tanısı hala sadece beyin biyopsisi veya otopsi ile yapılabildiği için, hastalara yaşamları süresince kesin Alzheimer hastalığı teşhisi genellikle konmamaktadır.

Alzheimer hastalığının tedavisi üç ana başlıkta özetlenebilir:

Eğitim ve Destek: Birinci aşamada, hastalar ve yakınları hastalık hakkında ayrıntılı bir şekilde bilgilendirilmelidir. Hastanın unutkanlığını ve zihinsel karışıklığını artırabilecek diğer ilaçların kısıtlanması veya tamamen kesilmesi önerilmelidir. Hastalığın erken döneminde bile olabilecek kaybolma, tehlikeli davranışlar ve diğer riskler kontrol altına alınmalıdır. Hastanın tehlikeli araç kullanımı engellenmeli ve gerekirse gözetim altında tutulmalıdır. Aile bireyleri ve hasta arasında ileride meydana gelebilecek vesayet sorunları değerlendirilmeli ve geleceğe yönelik planlamalar yapılmalıdır.

Şu an için Alzheimer hastalığının seyrini değiştiren bir tedavi bulunmamaktadır. Ancak hastaların yaşam kalitesini artıran ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatan bazı ilaçlar mevcuttur. Bu ilaçlar arasında beyindeki asetilkolin seviyesini artıran kolinesteraz inhibitörleri bulunur. Bu grupta onay almış dört ilaç bulunmaktadır: donepezil, rivastigmin, galantamin ve memantin. Takrin ise yan etkileri yüksek olduğu için kullanılmamaktadır. Bu ilaçlar, unutkanlığı azaltmanın yanı sıra hastanın hırçınlık, asabiyet ve depresyon gibi davranışsal belirtilerinin düzelmesine de yardımcı olabilir. En sık görülen yan etkiler arasında bulantı, kusma ve ishal bulunmaktadır.

Alzheimer tedavisinde, hastalığın zihinsel yetilerin kaybı tek belirti değildir. Hastaların %50'sinde depresyon, %30'unda hırçınlık ve %60'ında ise halüsinasyonlar gibi psikiyatrik bulgular görülmektedir. Bu nedenle hastalara ve ailelerine psikolojik destek sağlanması büyük önem taşır. Psikiyatrik semptomların tedavisi, hastaların yaşam kalitesini artırabilir ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.