| Bipolar bozukluk, akut bir hastalıktır ancak ömür boyu süren bir rahatsızlıktır. Bu nedenle bipolar bozukluk tedavisi, akut tedavi ve koruyucu tedavi olarak iki aşamada incelenmektedir.
Akut Bipolar Bozukluk Tedavisi
Akut bipolar bozukluk tedavisi, hastalığın semptomları başladığı zaman süresince, yaşanılan depresyon veya mani belirtilerini en aza indirmek amacıyla uygulanmaktadır. Bu dönem bazı ağır hastalar için hastanede yatış gerektirebilir.
Akut tedavide öncelik olarak uygulanacak olan yöntemler, hastanın ve çevrenin korunmasını sağlamaktır. Eğer atak sırasında hastanın intihar düşüncesi veya girişimi var ise önlenir, teşhis kesinleştirilir, mani atağında ise sakinleştirilir, depresyon atağında ise ruhsal anlamda kendine yetebilecek duruma gelebilmeyi amaçlayan bir tedavi programı düzenlenir.
Bipolar bozukluk tedavisi esasen ilaçlar ile yapılmaktadır. Ancak bazı majör depresyon geçiren bipolar bozukluk hastalarında ilaçlara direnç, ciddi intihar eğilimleri, şiddetli depresif atak var ise Elektro konvulsif Tedavi (EKT) uygulanabilmektedir. Yeni çıkan psikiyatrik ilaçların kullanılırlık oranı yükseldiğinden bu yana EKT'ye olan ihtiyaç azalmıştır, ancak pek çok ağır depresyon atağı geçiren bipolar bozukluk hastaları için EKT'ler en etkili yöntem konumundadır. EKT yöntemleri oldukça korkutucu gibi gözükse de tıbbın modern anestezi avantajları sayesinde günümüzde çok daha güvenli bir bipolar bozukluk tedavisidir. En çok merak edilen konuda ise şu şekilde bir açıklama yapabiliriz, EKT tamamen ağrısız ve yan etkisiz bir bipolar bozukluk tedavisi yöntemidir.
Koruyucu Bipolar Bozukluk Tedavisi
Bipolar bozukluk hastalığının ömür boyu kalıcı bir hastalık olduğundan bahsetmiştik. Bu nedenle hastalığın stabil kaldığı dönemlerde yani ataksız dönemlerde de ilaçlı tedavi ile koruyucu bipolar bozukluk tedavisi sağlanmaktadır. Farmakoterapi yöntemi ile koruyucu bipolar bozukluk tedavisi uygulanabilmektedir. Koruyucu tedavinin amacı ataklara bağlı semptomların şiddetini azaltmak, atakların sıklığını azaltmak ve ataklar arası sürenin uzamasını sağlamaktır. Çünkü ataklar arası süre ne kadar uzun olur ise hastalıkta stabillik o derece sağlanabilmektedir.
Bipolar Bozukluk Tedavisinde İlaç Seçenekleri
Bipolar bozukluk tedavisinin esas ilacı lityum tuzudur. Lityum tuzu, bipolar bozukluğu temeli olan duygudurum bozukluklarını dengelemeye yaramaktadır. Bipolar bozukluk tedavisinde onaylanmayan ancak, epilepsi tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar duygudurum düzenleyici etkisi olduğu sebebiyle bipolar bozuklukta da kullanılmaktadır. Bu ilaçlar;
- Sodyum Valproat,
- Karbamazepin,
- Lamotrijin,
- Gabapentin,
- Topiramat.
Manik atak sırasında, hastayı yatıştırmak amacıyla antipsikotik ilaçlar kullanılmaktadır. Depresyon aşamasında ise antidepresan kullanılmaktadır. Ancak antidepresan kullanımının maniye veya hipomaniye sürüklediği gerekçesiyle antidepresan kullanımı azaltılmıştır.
Psikoterapi ve Diğer Tedavi Yöntemleri
Bipolar bozukluk tedavisinde ilaç tedavisinin yanı sıra psikoterapi de önemli bir rol oynamaktadır. Psikoterapi, hastaların duygusal ve davranışsal sorunlarını anlamalarına ve yönetmelerine yardımcı olur. Bilişsel davranışçı terapi (BDT), kişilerarası ve sosyal ritim terapisi (IPSRT) ve aile odaklı terapi gibi çeşitli psikoterapi yöntemleri bipolar bozukluk tedavisinde etkili olabilir.
Ayrıca, yaşam tarzı değişiklikleri ve destek grupları da bipolar bozukluk tedavisinde önemli bir yer tutar. Düzenli uyku, sağlıklı beslenme, egzersiz ve stres yönetimi, hastaların genel sağlık durumunu iyileştirir ve atakların sıklığını azaltabilir.
Sonuç
Bipolar bozukluk, yaşam boyu süren bir hastalık olmasına rağmen, doğru tedavi ve yönetim ile hastaların yaşam kalitesi önemli ölçüde artırılabilir. Hem akut hem de koruyucu tedavi yöntemleri, ilaç tedavisi, psikoterapi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile birleştirildiğinde, bipolar bozuklukla başa çıkmak daha mümkün hale gelir. Bu nedenle, bipolar bozukluk tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım benimsemek önemlidir.
|
Zafer
23 Temmuz 2024 SalıBipolar bozukluk akut ve ömür boyu süren bir rahatsızlık olarak tanımlanıyor. Bu durumda akut tedavi ve koruyucu tedavi ile ilgili detaylar verilmiş. Akut bipolar bozukluk tedavisinde uygulanan yöntemler ve hastanın korunmasını sağlamak öncelikli hedefler arasında yer alıyor. Bu dönemde bazı hastalar için hastanede yatış gerekmesi normal mi? Ayrıca, EKT'nin etkili ve güvenli bir yöntem olduğu belirtilmiş; EKT'nin yan etkisiz ve tamamen ağrısız olduğunu bilmek rahatlatıcı. Peki, EKT gerçekten korkutucu bir tedavi mi yoksa yan etkiler konusunda endişelenmeli miyiz? Koruyucu tedavide ise atakların sıklığını ve şiddetini azaltmak amacıyla lityum tuzu gibi ilaçların kullanılması öneriliyor. Bu ilaçların yan etkileri nelerdir ve uzun vadede kullanımı güvenli midir? Psikoterapi ve yaşam tarzı değişikliklerinin de bipolar bozukluk tedavisinde etkili olduğu ifade edilmiş; psikoterapinin hastalara ne gibi somut faydaları olur?
Cevap yazAdmin
23 Temmuz 2024 SalıMerhaba Zafer,
Bipolar bozukluk tedavisi karmaşık ve kişiye özel bir süreç gerektirir. Akut dönem tedavisinde hastanede yatışın gerekmesi bazı hastalar için oldukça normaldir. Bu, hastanın güvenliği ve tedavi sürecinin etkin bir şekilde yönetilmesi açısından önemlidir. Elektroşok tedavisi (EKT) hakkında endişeler anlaşılabilir, ancak modern tıpta EKT, eğitimli uzmanlar tarafından uygulandığında güvenli ve etkili bir yöntemdir. Bu tedavi genellikle anestezi altında yapılır ve ağrısızdır. Ancak, kısa süreli hafıza kaybı gibi yan etkiler yaşanabilir.
Koruyucu tedavide kullanılan lityum tuzu gibi ilaçlar atakların sıklığını ve şiddetini azaltmada etkilidir. Bu ilaçların yan etkileri arasında kilo alımı, tiroid fonksiyonlarında değişiklikler ve böbrek fonksiyonlarıyla ilgili sorunlar olabilir. Uzun vadede düzenli takip ve doktor kontrolü ile bu yan etkiler yönetilebilir ve tedavi güvenli bir şekilde sürdürülebilir.
Psikoterapi ve yaşam tarzı değişiklikleri de bipolar bozukluk tedavisinde önemli rol oynar. Psikoterapi, hastalara duygu durumu yönetimi, stresle başa çıkma ve sosyal becerilerin geliştirilmesi gibi somut faydalar sağlar. Yaşam tarzı değişiklikleri ise düzenli uyku, sağlıklı beslenme ve egzersiz gibi faktörlerle hastanın genel iyilik halini destekler.
Umarım bu bilgiler yardımcı olur. Sağlıklı günler dilerim.