Kekemelik Tedavisi, ilk kez çocukluk döneminde tanısı konan bozukluklar arasında yer alan kekemeliğin, yine çocukluk döneminde başlaması gereken sürecidir.
Kekemelik Nedir; Kekemeliğin temel özelliği bireyin konuşmasının gerek akıcılık gerekse zamanlama açısından yaşa uygun olmayan şekilde bozulmasıdır. Ses ve hece tekrarları, sesleri uzatma, ünlemleme, kelimelerin parçalanması, duyulabilir veya sessiz bloklar (Konuşma esnasında tamamlanan veya tamamlanamayan aralar verme), dolaylı yoldan konuşma (Söylemesi zorunlu sözcüklerden kaçmak için farklı sözcükler kullanma), kelimeleri fiziksel bir gerginlikle söyleme ve tek heceli sözcük tekrarları gibi aksaklıklar görülür, okul ve mesleki başarı ile toplumsal iletişim olumsuz etkilenir.
Kekelemeyle birlikte tikler, göz kırpma, dudak ve yüz hareketleri, kafa hareketleri, nefes alma davranışları veya yumruk sıkma gibi motor davranışlar gözlenebilir. Bozukluğun şiddeti ve yaygınlığı durumdan duruma değişkenlik gösterir. Şarkı ve tekerleme söyleme, cansız varlıklar ya da evcil hayvanlarla konuşma ve fısıltıyla konuşma sırasında kekemelik bazen görülmezken kaygı ve gerginliğin veya iletişimde baskının.
Hissedildiği durumlarda kekeleme artabilir.
Kekemelik Tedavisinde Sık Kullanılan Yöntemler
- Davranış modifikasyonu,
- Nefes egzersizleri ve konuşma terapisidir.
Geleneksel tedavi yönteminde alışılmış davranış örüntülerinin değiştirilmesi, öğrenilmiş tepki ve gerginliğin azaltılmasına odaklanılır. Blok analizi ve modifikasyon yapılır, bunların azaltılmasına veya tamamen ortadan kaldırılmasına gayret gösterilir. Yeni gelişen terapi tekniklerinde ise konuşma akıcılığının yeniden düzenlenmesi odak noktasındadır, seslerin, hecelerin ve sözcüklerin arasında düzgün geçişler, hızın ayarlanması ile konuşmanın en baştan düzenlenmesine çalışılır. Geleneksel yaklaşım küçük çocuklar için fazla uygun değildir ama akıcılığı kolaylaştırıcı yaklaşım küçük yaş gruplarında oldukça başarılı sonuçlar vermiştir ve relapsların daha seyrek olduğu gözlenmiştir.
Ailelere çocuklarının konuşmasındaki bozukluğun üzerinde durmamaları telkin edilsede ailelerin birçoğu bu durumu göz ardı edememekte ve çocuklarının konuşmasına sözel ya da duygusal tepkiler ile müdahale edebilmektedirler. Bu yüzden tedavi süresince aile danışmanlığı özenle devam ettirilmelidir. Özellikle 2-3 yaş döneminde çocuktaki düşünce hızının konuşma hızından önde olduğu ve akıcılıktaki bozulmanın geçici olduğu açıklanmalı ve kaygı düzeyleri azaltılmaya çalışılmalıdır.
Kekemelik sorunu olan kişilerle konuşma konusunda baskı yapılmaması için çevresine, kelime ve cümlelerinin düzeltilmemesi, kendini rahatça ifade etmesine imkân tanınması, konuşurken sabırla dinlenmesi, kişinin dikkatinin konuşması üzerine çekilmemesi gibi öneriler verilmelidir. Utandırma alay etme, zorlama gibi tutumlar tedavi sürecinin uzamasına sebep olabilir.
Özellikle çocuk yaştaki hastaların ailelerinin aşırı titiz, denetimci, düzenli ve kuralcı tutumları gevşetilmelidir. Psikoterapi 8-9 yaşından küçüklere oyun, daha büyük hastalarda konuşma yoluyla tatbik edilir.
Kekemelik Tedavisi içinözgün bir ilaç tedavisi yoktur. İlk seçenek olarak 1-3 mg/gün dozunda pimozid veya haloperidol önerilir. Bu ilaçların 1-2 hafta sonra başlayan etkisi kesildikten sonra da devam eder. 2-3 aylık tedavi yeterli olacaktır. Konuşma hızının düzeltilmesinden çok tereddütler ve konuşmadan kaçma üzerinde etkili olurlar. Anksiyete için verilen genel tedavilerin etkinliği saptanamamıştır.
