Obsesif-kompülsif bozukluk (OKB), bireyleri tekrarlayan düşünceler ve davranışlar döngüsüne hapseden ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen bir psikiyatrik rahatsızlıktır. OKB olan kişiler, kontrol edemedikleri stres yaratan yinelenen düşünceler, görüntüler veya korkular, yani obsesyonlar nedeniyle huzursuz olurlar. Bu düşüncelerin yarattığı ritüelleri ve anksiyete bazlı rutinleri gerçekleştirme ihtiyacı, kompülsiyonlar olarak adlandırılır. Ritüeller, takıntılı düşünceleri önlemeye veya akıldan uzaklaştırma girişimiyle yapılır. Ritüel anksiyeteyi geçici olarak durdurabilir; ancak obsesif düşünceler tekrarlandığında bireyin ritüeli çabucak tekrar etmesi gerekir. Bu OKB döngüsü, kişinin günlük yaşamını büyük ölçüde etkileyebilir ve normal işlevlerini yerine getirmesini engelleyebilir. OKB'li bireyler, saplantılarının ve takıntılarının gerçeklerden uzak veya anlamsız olduğunun farkında olabilirler, ancak kendilerini durduramazlar.

OKB'nin tanısı için laboratuvar testi bulunmamaktadır. Tanı, doktorun hastanın ritüellere ayırdığı zaman dilimi ve gözlemlediği belirtiler üzerinden değerlendirme yapmasıyla konur. OKB, kendi kendine düzelmeyen bir rahatsızlıktır; bu yüzden tedavi edilmesi oldukça önemlidir. En iyi tedavi yöntemleri ilaç ve bilişsel davranış terapileridir.

Bilişsel davranış terapisinin (BDT) hedefi, OKB olan bireylerin davranışlarını gerçekleştirmeden korkularıyla yüzleşmelerini ve anksiyetelerinin azaltılmasını sağlamaktır. Bu terapi, OKB'li bireylerde sıkça görülen aşırı abartılmış veya felaket içeren düşünceleri azaltmaya odaklanır. BDT, bireylerin takıntılı düşüncelerle başa çıkma becerilerini geliştirir ve kompulsif davranışları azaltmayı amaçlar.

Selektif serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI), trisiklik antidepresanlar ve diğer antidepresan ilaçlar, OKB tedavisinde etkili olabilir. Bu ilaçlar, beynin kimyasal dengesini düzenlemeye yardımcı olur ve obsesyonlar ile kompulsiyonları azaltabilir. Hastaların ilaç ve psikoterapiye yanıt vermedikleri şiddetli vakalarda ise elektroşok tedavisi (ECT) veya beyin cerrahisi gibi ileri tedavi yöntemleri kullanılmaktadır. ECT sırasında hastanın başına elektrotlar takılır ve beyne nöbete neden olan bir dizi elektrik şoku verilir. Bu nöbetler, beyinde nörotransmitterlerin salınmasına neden olur. Sürekli devam eden tedaviler sonucunda hastalar normal veya normale yakın bir yaşam sürebilirler. Erken teşhis, tedavi süresini ve zorluklarını azaltacaktır.

OKB, bireylerin yaşamlarını ciddi şekilde etkileyen bir rahatsızlıktır. Ancak uygun tedavi yöntemleri ile bireyler, OKB'nin olumsuz etkilerini azaltabilir ve normal yaşamlarına devam edebilirler. Bilişsel davranış terapisi ve ilaç tedavisi, OKB tedavisinde en etkili yöntemlerdir. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın seyrini olumlu yönde etkiler ve bireylerin yaşam kalitesini artırır.