Fistül, deri ve bağırsak arasında normalde bulunmaması gereken bir bağlantının (kanal) oluşumudur. Makat içerisindeki bağırsak kısmı (birincil ağız) ve deri arasındaki (ikincil ağız) normal dışı bir bağlantının oluşmasına makat fistülü veya tıbbi deyimle perianal fistül denir.

Fistül tedavisinin ana amacı, bağırsak (birincil ağız) ile cilt (ikincil ağız) arasında oluşan tüneli yok etmektir. Genellikle bu amaçla fistülotomi adı verilen bir kesi işlemi uygulanır. Bu işlem sırasında makat çevresini kontrol eden kasların bir bölümü de kesilir. Eğer fistülün dışkıyı denetleyen kaslarla (eksternal sfinkter veya istemli kas) fazla ilişkisi varsa, iki aşamalı bir onarım tercih edilir ve işlem ikinci bir operasyonla sağlamlaştırılır. Dışkıyı tutan kas liflerini kesmek gerekirse, seton işlemi uygulanır. Seton işlemi, tünelin iç ve dış ağızlarının bir ip, naylon veya lastik ile birleştirilmesi işlemidir. Bu işlemde tünel sürekli açık kalarak dışarıya devamlı boşalır. Bu şekilde dışkıyı tutan kas liflerinin yaralanmaması sağlanır. Daha karmaşık vakalarda ise mukoza kaydırma metodu gibi teknikler uygulanabilir.

Seton tekniği, fazla yerleşimli ya da eksternal anal sfinkteri (dışkı tutma kası) içerisine alan bir fistül için tercih edilir. Bu teknik ile fistülün bağırsakta ve deride bulunan ağızları arasından bir ip veya lastik geçirilerek bağlanır. Seton tekniği için Hipokrat ilk defa "at kılı" kullanmıştır. Zaman içinde bu ip veya lastik daraltılarak, eksternal anal sfinkterin fistül boyunu kademeli olarak kesmesi beklenir. Seton tekniğinin nedbe oranı azdır ve sadece %2-20 oranında dışkı veya gazı tutamama (inkontinens) gelişebilir. Bu yöntem sonrası perianal fistül nüksü %0-10 arasında görülür.

Fistülotomi veya fistülektomi metodu, aynı zamanda "lay open" veya "açığa bırakma" tekniği olarak da isimlendirilir. Bu yöntem, fistülün bağırsak ve derideki ağızlarını bulup arasındaki dokuların kesilip, fistülün kazınması prensibine dayanır. Bu metod dışkı veya gazı tutamama komplikasyonuna yol açabileceğinden, eksternal anal sfinkteri içine alan fistüller için çok uygun değildir. Fistülotomi yönteminde %2-20 oranında dışkı veya gazı tutamama gelişirken, bu yöntem sonrası perianal fistül nüksü %2-10 arasında görülür.

Fibrin yapıştırıcı isimli yapışan ve geri dönüşümlü bir maddenin fistülün içine enjekte edilmesi prensibine dayanır. Hastaya fazla bir eziyet vermez ve dışkı veya gazı tutamama sorunu olmaz. Perianal fistül tedavisi için fibrin yapıştırıcı uygulaması ile başarı oranı %40-60 arasında değişir.

Bu teknikte, fistülün plug veya tıkaç ile kapatılması prensibine dayanır. Bu metotta kullanılan tıkaç, domuzun ince bağırsağından steril ve geri dönüşümlü bir maddedir. Fistülün derideki ağzından içeriye doğru tıkaç maddesi gönderilir ve daha sonra deride kalan ağız dikilip kapatılır. Bu usulde, fistülün doğal yol ile iyileşmesi hedeflenir. Perianal fistül tedavisinde tıkaç metodu ile başarı oranı %60-80 arasında değişir.

Perianal fistül tedavisi içinde endorektal ilerletme flebi metodu, fistülün iç ağzı bulunup, bu ağzın çevresindeki kısımda bağırsağın bir kısmının kaldırılması, fistülün iç ağzının kapatılarak, önceden kaldırılmış olan bağırsağın fistül iç ağzının üstüne kaydırılması veya dikilmesi prensibine dayanır. Endorektal ilerletme bu metotta %20 civarında dışkı ya da gazı tutamama ve %20 oranında nüks olur.