Nöropatik Ağrı Tedavisi
Nöropatik ağrı tedavisi, santral sinir sisteminde olan primer lezyonlar ya da disfonksiyona bağlı oluşan ağrılar nöropatik ağrı olarak tanımlanır. Bu tür ağrı dokulardaki hasardan kaynaklanan nosiseptif ağrı gibi devamlı bir uyarana ihtiyaç duymaz. Ağrının başlaması için periferik sinir travması, inflamatuar, metabolik ve başka etyolojik etkenler yeterlidir.
Nöropatik ağrı vücutta her yerde oluşabilir. Santral sinir sistemi, periferik sinir sistemi ve otonom sinir sistemi bu ağrının kaynağı olabilir. Nöropatik ağrı otonom sinir sisteminden kaynaklanırsa, kompleks bölgesel ağrı sendromu olarak değerlendirilir. Sonuçta otonomik özellikler olsa da olmasa da sinir sisteminden kaynaklanmış ağrılar nöropatik ağrıdır. Ağrı hasardan ya da hasarın derecesinden bağımsız şekilde sürebilir, giderek de şiddetlenebilir. Bu tür ağrıların hatalı tanımlanması, hatalı lokalize edilmesi, algıda gecikme ve ağrının yayılımı mümkündür.
Nöropatik ağrı tedavisi için yapılan klinik çalışmalarda çoğu hastada ağrı kontrolünün yeterince sağlanamadığı belirlenmiştir. Bunun sebeplerinin nöropatik ağrı mekanizmalarının heterojenliği, beraberindeki kronik ağrının psikolojik, emosyonel komponentlerinin olduğu düşünülmektedir. Bu yüzden öncelikle tanının doğru yapılmasıyla, hastadaki ileri aşamadaki hasarın önlenmesi amacıyla altta yatan etken tedavi edilmelidir. Uygulanan semptomatik tedavide amaçlanan hastadaki ağrının hafifletilmesi ya da ağrının ortadan kaldırılmasıyla yaşam kalitesinin yükseltilmesidir.
Hastaların tedaviye uyumunu sağlamak amacıyla hasta eğitimi verilmelidir. Eğitimde nöropatik ağrı ve tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkisi hakkında hastalar bilgilendirilir. Nöropatik ağrı tedavisinde kullanılan yöntemler farmakolojik ve farmakolojik olmayan şeklinde sınıflandırılabilir.
Nöropatik ağrı tedavisi yöntemleri nelerdir?
Farmakolojik yöntemler: Nöropatik ağrı çeken hastalarda uygulanan tedavi yanıtının net belirleyicileri kesin olarak tanımlanmamıştır. Fakat altta yatan ağrı mekanizmaları ilaçların etkileriyle tam uymamaktadır. Buna sebep bu mekanizmanın ve olası etkilerinin kesin olarak anlaşılamamasıdır. Bu yüzden tedavide genel yaklaşım kullanılacak hangi ilaçla ya da ilaç kombinasyonuyla oluşabilecek en az yan etkiyle, hastada en iyi şekilde ağrı kontrolünün sağlanacağının belirlenmesidir. Nöropatik ağrı tedavisi için antidepresanlar, opioidler, antikonvülzanlar, topikal ajanlar gibi farmakolojik tedavi uygulanmakta, bunun yanında elektriksel sinir stimulasyonu, spinal kord stimülasyonu ile nöroşirurjikal cerrahi girişimler gibi bazı girişimsel yöntemler kullanılabilir. Farmakolojik tedavide kullanılan antidepresanlar analjezik etkileriyle antidepresan etkilerinin dışında depresyonda sıkça kronik nöropatik ağrıya eşlik ettiğinden tedavide olumlu sonuçlar alınabilir. Tedavide ilaç seçimi için ilaçların sadece etkinliğini değil, güvenilirliğini de dikkate almak gerekir. Hastadaki ağrı sendromları, ilaçların yan etkileri ile yaşam kalitesi göz önünde bulunmalıdır. Kullanılan ilacın etkisiyle hastalarda nöropatik ağrının en az yarı yarıya azalmış olması gerekir. İlk 3 hafta içinde hastadaki ağrıda değişim gözlenmediği takdirde, başka bir ilaç grubuna ya da ilaca geçiş yapılmalıdır.
Farmakolojik olmayan yöntemler: bu yöntemler nöropatik ağrı tedavisinde genellikle farmakolojik tedaviye, girişimsel tedavilere yanıt alınamayan ya da yetersiz yanıt alınmış hastalarda kullanılır. Bu yöntemlerin etkinliği ve güvenilirliği hakkında yapılan çalışmalar vardır. Fakat önerilerin geçerliliği sınırlı durumdadır. Bu yöntemler arasında;
Sinir stimulasyonu terapileri: bu terapiler perkütan elektriksel sinir stimulasyonu, transkutanöz elektriksel sinir stimulasyonunu içerir. Bunların etki düzeyinin spinal kord düzeyindeki endojen opiaidlerin stimulasyonuyla ağrılı stimulusun engellendiği düşünülür. Nöropatik ağrı vakalarında motor korteks stimulasyonu araştırma ve tedavi amaçlı kullanılır.
Akupunktur: Nöropatik ağrı tedavisi için akupunktur ile yapılan çalışmalardan iyi sonuçlar alınmaktadır.
Nöroşirürjikal ve girişimsel tedaviler: bu tedaviler sinir sistemi üzerindeki hasarı arttırabileceğinden fazla önerilmez.
Psikolojik tedaviler: Tedavilerde kas germe egzersizleri gibi yöntemler sayesinde ağrı üzerinde kontrol kurulmaya çalışılır. Fakat bu yöntemlerin uygulanması hastaya bağlıdır. Ancak hasta uyumu oldukça sınırlıdır. Bireysel ya da grup psikoterapileri ile günlük egzersizler nöropatik ağrı tedavisi için daha faydalı etkiler yapabilir.
19.01.2024 06:29:52
Nöropatik Ağrı Tedavisi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
