Esrar Tedavisi; bağımlılar ve aileleri için uzun ve yıpratıcı bir süreçtir.
Esrar Nedir?
Orta Asya ve Çin'de en az 4000 yıldır üretilen Hint keneviri oldukça dayanıklı, aromatik, yıllık bir bitkidir. Ondan derive edilen biyoaktif maddesi esrar olarak adlandırılır. Tahmini olarak esrar dünyada en çok tüketilen yasadışı maddedir.
Esrarın en etkili formu haşhaş denilen bitkinin çiçek bölümünden ya da yapraklarındaki kuru, kahverengi-siyah, reçineli sızıntıdan elde edilir. Esrar genellikle kesilip kurutulduktan sonra küçük parçalara ayrılır ve sigara içine sarılarak içilir. Esrar için sıkça; marihuana, ot, çay, pot gibi isimler kullanılır.
Bağımlılığın Görülme Sıklığı ve Son Trendler
Okullarda ergenlik çağındaki öğrenciler arasında yapılan izleme çalışmalarına göre, 1990'ların ilk yıllarında başlayan bir eğilimin devamında 8 ve 10. Sınıflarda marihuana kullanımında yeni bir artış görülmektedir.
Diğer bazı çalışmalara göre marihuana en yaygın kullanılan yasa dışı maddedir. 34 yaşına kadar her yaş grubunda kullanımı artmakta, daha sonraki yaşlarda tedricen düşmektedir.
Sigara gibi içildiğinde esrarın öforizan etkisi dakikalar içinde görülür, 30 dakika sonunda ise en yüksek seviyeye ulaşır ve 2-4 saat içeresinde sonlanır. Birtakım motor ve bilişsel etkileri 5-12 saat kadar sürebilir. Esrar browni ve kek gibi yiyeceklerin içinde ağız yoluyla da alınabilir.
Duman ile elde edilen etkinin sağlanması için esrarın oral alımındaki miktardan 2-3 kat fazla olmalıdır. Psikoaktif etkileri kullanılan esrarın gücüne, kullanım yöntemine, içme tekniğine, doza, mekâna, kullanıcının son deneyimine ve beklentisine göre değişiklik gösterir.
Esrarın Etkileri Nelerdir?
Esrara bağlı ağız kuruluğu, gözlerde kızarma, açlık, kan basıncının artması ve alınan doza bağlı olarak çarpıntı sık görülen etkilerdendir. Kronik kullanıma bağlı olarak testosteron seviyesi ve sperm miktarının azalması, kadınlarda ise kısırlık ve yeni doğan bebeklerde düşük doğum ağırlığı görülebilir.
Esrar dikkat ve tepkilerde yavaşlamaya neden olur. Bazı kullanıcılarda ise bunun aksine kimi zaman sıkıntı, kaygı, yoğun korku, panik atağa yol açabilir.
Esrar kullanımının uykusuzluk, huzursuzluk, iştah azalması, kilo kaybı ve tahammülsüzlük gibi belirtileri de görülür.
Kişinin Esrar Kullandığı Nasıl Anlaşılır?
Esrar tesiri altındaki kişilerin gereksiz yere güldüğü çokça gözlemlenir. Bazı durumlarda tam tersine korku ve panik hali hâkim olabilir. Gözlerde kızarma, denge kaybı, reflekslerin yavaşlaması, unutkanlık dikkat çeker.
Etkisi geçtikten sonra ise uyku hali, yorgunluk ve huzursuzluk barizdir.
Kimi zaman birkaç gün süren halüsinasyon, duygusal gel-gitler, bilinç bulanıklığından oluşan bir tablo gelişir. Tamamen şizofreni benzeri tablolarda gözlemlenebilir. Esrar kullanımına bağlı olarak beyinde atrofi denen beyin hacminin azalması ve yıkımı da ortaya çıkabilir.
Esrar Tedavisi ve Rehabilitasyon
Esrar tedavisi bağımlılık yapan maddelerin tedavisiyle aynı ilkeleri içerir. Ya hastaneye yatırılma gibi doğrudan yaklaşımla ya da son kullanımdan sonraki 4 hafta içinde esrarı saptayan idrar testleri ile gerçekleştirilen ayakta izlem ile yoksunluk sağlanır.
Destek tedavisi ise bireysel, aile ve grup terapileri şeklinde devam eder. Eğitim önemli bir noktadır. Hasta tedavi için çok az motivasyon gösterebilir. Çekilme belirtilerinin rahatlatılması için kısa dönem anksiyolitik kullanmak yararlı olabilir. Bazı durumlarda ise esrar kullanımı antidepresan tedavisine yanıt verir.
