Damar Tıkanıklığı Tedavisi, vücutta yer alan organlara kan akımını sağlayan bir damarın tıkanması ve o organın beslenemez hale gelmesidir. Damarlar vücudumuzdaki kanın tüm organlara ulaştırılmasını sağlayan, bir şehrin su şebekesi benzeridir. Şehir şebekesindeki suyu evimize kadar getiren yapısal borulardır. Büyük su depolarından alınan su daha ince borularla ilçemize, daha ince borularla mahalleye ve daha sonra en ince borular ile evimize gelir. Biz de musluğu açarak gelen bu suyu kullanırız. Bu damar tıkanıklığının tedavi edilmesi gerekir. Damar tıkanmasını açan bir ilaç henüz yoktur.

Erken dönemde teşhis edilen tıkalı damarların tedavisine egzersizle daha faal bir yaşam, kilo verme, varsa şeker hastalığı ve hipertansiyon tedavisi, yüksek kolesterol ile lipit seviyelerinin düşürülmesi ile tedaviye başlanır.

Tedavinin en mühim olan basamağını, hayat yaşayışı değişikliklerden meydana gelir. Bunların en önemlilerinden biri sigaranın bırakılması, kilo verme, besin ve yeme biçiminde değişiklik, egzersizdir. Bu değişikliklere hastalık belirlenince hemen başlanır ve yaşam boyu devam edilir. Bu değişikliklerde olumlu etkiler, en az 6 ay sonra görülür. Sigaranın bırakılması ve sigara içilen ortamda bulunmamak (Pasif içicilik) en önemli değişiklik olup, diğer tedavi yöntemlerinin de etkin olabilmesi için gereklidir. Her hafta üç ya da beş günlük birer saatlik yürüyüş hareketi çok yaralıdır.

Anjioplasti (Endovasküler tedavi): Önemli bir grup hasta için ilaç ve yaşam şekline ait tedavi yeterli değildir. Bilhassa kısa mesafe yürüyüş ağrısı olan ya da istirahatte ağrıma, ayaklarda yara ve kangren olan bir durumda bu tedavi tek başına olarak yeterli olmaz. Böyle durumlar için balon anjioplasti, bazen stent, daha ileri seviyelerde ise çoğu defa cerrahi bir işlem gerekli olur.

Bacakda Damar Tıkanıklığı Cerrahi Tedavi: Cerrahi yöntemlerde genel olarak anestezi ile kesi yapılarak gerçekleşir. Bu durum balon ve stente göre daha zahmetli tedavi şeklidir.

Endarterektomi: En basit bir ameliyattır. Kısa olan daralma ya da tıkanıklığın damardan sıyrılarak çıkarılması ile yapılır. Bu ameliyat günümüzde daha çok yapılır. Ancak endarterektomi kasıkta derin femoral atar damarın daralma ya da tıkanıklığın tedavisinde diğer cerrahi girişimler ile yapıldığında oldukça etkin bir ameliyattır.

Bypass: Bypass ameliyatı aorta dallarındaki tıkanıklar için anjioplastinin uygulanamadığı durumlarda yapılır. Tıkanma özellikle aortanın karın kısmında oluşur. Böyle bir durumda karın açılır, aortadan kasıktaki femoral atar damar arasına pantolon biçiminde suni bir damar konur. Bu durumda tıkanmış olan aortanın alt bölümü ya da sık olarak tıkanan iliak atardamar atlanarak, kan kasıklardan bacağın başlangıcına iletilir.

Bypass ameliyatı bacakta uylukta tıkanmış olan femoral ya da popliteal arterlere gerekir. Böyle durumlarda ise kasıktan alınan kan çoğu defa hastanın kendi safen toplardamarı ya da nadiren yapay damar grefti kullanılıp, popliteal atardamara veya daha da aşağıda bulunan atardamarlara iletilir.

Sempatektomi: Yukarıda yazılı yöntemlerin yapılamadığı durumlarda, damarda spazma neden olan sinir kökünün tahriş edilmesi veya alınması (Sempatektomi) şeklinde uygulanabilir. Bunun için belden bir kesi yapılıp, omurga çevresinde olan sinir yumakları çıkartılır. Bu, bazen ameliyat olmadan, röntgenle bu sinirlere bir iğne ile ulaşıp, ilaç enjekte ederek de yapılabilir.

Ampütasyon: Bütün bu damar tıkanıklığı tedavisi yöntemlerinin başarısız olduğu durumlarda son çare olarak kangren olmuş ya da diriliğini yitirmiş olan dokunun, kesilip alınması (Amputasyon) dır. Günümüzde amputasyonların %90 kadarı yalnızca ayak parmaklarının kesilmesi ile sınırlıdır.